Manipülasyon nedir? Manipüle edildiğimi nasıl anlarım?
Manipülasyon, karşıdaki kişinin duygularını, düşüncelerini ve davranışlarını kendi çıkarına uygun bir şekilde o kişi fark etmeden yönetmek yani değiştirmektir. Manipüle eden kişinin temel duygusu bencilliktir. Karşıdaki kişinin kendisine uyumlanmasını ister. Manipüle edilen kişinin temel duygusu ise şaşkınlık ve suçluluktur.
MANİPÜLATİF KİŞİLER HANGİ YÖNTEMLERİ KULLANIR?
Manipülasyon yapan kişi insanların duygu, düşünce ve davranışlarını yönlendirmek için çeşitli yöntemler kullanır. Bu yöntemler kendini acındırmak, kafa karıştırmak, şüpheye düşürmek, mahrum bırakmak gibi davranışlar olabilir.
Kullandıkları bir yöntem sizi şüpheye düşürmektir. Sizin söylediğiniz şeyleri çarpıtarak, eksilterek ya da değiştirerek sizin aslında söylemek istediğiniz şeyi adeta çarpıtır ve bambaşka bir yere getirir. Siz de şaşırır, şüpheye düşersiniz. Acaba öyle mi söyledim? Gibi sorular zihninizde belirmeye başlar.
Kullandıkları diğer bir yöntem ise kurban rolüne girmektir. Kendini acındırarak sizin ona merhamet etmenizi ve davranışlarınızı/duygularınızı değiştirerek kendi amacına uygun hale getirir. Bir anda kendinizi ona acırken bulursunuz. Acıdığınız kişiyi kurtarmak, onun ihtiyacını karşılamak istersiniz.
Manipülatif kişiler özgüvenli, kendinden emin kişilerden rahatsız olur. Çünkü özgüvenli kişiler söyledikleri sözün arkasında durur ve ne söylediğinden, ne yaptığından emindir. Manipülatif kişi bu tarz kişilerin dış görünüşünü, işini veya insanlarla olan ilişkisini eleştirir. Yani özgüveninizi yıpratır, küçümser ve aşağılar.
Manipülatif kişiler aşağılama, küçümseme, övme, aşırı değer verme, gözdağı vermek gibi pek çok yöntem kullanabilir. Bunu bazen bilinçli bazen bilinçdışı seviyede yapar. Manipülatif kişilerin ortak özelliklerine baktığımız zaman ise aşırı kontrolcü, bencil, empatisi zayıf ve ilişki kurma konusunda yetersiz olduklarını görüyoruz.
MANİPÜLASYONA MARUZ KALININCA NE YAPILMALI?
Manipülasyona maruz kaldığınızda kendinizi güvende hissetmezsiniz. O kişide size iyi gelmeyen duygular vardır ve beyniniz bunu fark eder. Her görüşme sonrasında kafanız karışmış, anlaşılmamış, suçlu hissedersiniz.
Manipülasyona maruz kaldığınızı düşünüyorsanız şu adımları takip edebilirsiniz.
Karşıdaki tarafın davranışlarının sizi etkilemeyi amaçlayan bir taktik olduğunu fark etmek
Manipüle eden kişinin hangi taktikleri kullandığını anlamaya çalışmak
Manipüle eden kişiye sınır koymak "teşekkür ederim benim fikrim bu şekilde" " şu anda benim sınırlarıma giriyorsun bu şekilde seninle konuşmaya devam edemem" "senden farklı düşündüğüm için rahatsız oluyorsun" "bu konu üzerine daha fazla konuşmak istemiyorum" " beni kötü hissettirmeye çalışıyorsun bu şekilde seninle konuşmaya devam edemem" cümleleri ile sınır koyabilirsiniz.
Manipüle eden kişi sizi çok kötü hissettiriyor ise ilişkiyi kesmek
Tüm bunlarla baş edemiyorsanız psikolojik destek almak
Duygu ve davranışlarınızda sakin olmak, o an ne hissettiğinizi fark etmek manipüle edilme riskinizi azaltır. Yapmak istemediğiniz şeyleri yapmış, konuşmak istemediğiniz şeyleri konuşmuş olmamak için beklemek, anda kalmak önemlidir.
Manipülasyondan en az etkilenen kişiler kimliği ve kişiliği oluşmuş, özgüvenli, davranışlarını ve duygularını takip edebilen kişilerdir.